Uwagi wstępne
[1] W dniu 28 października 2020r. uchwalono ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID19 (druki nr 683, 684, 685, 686 rozpatrywane wspólnie). Ustawa ta została podpisana przez Prezydenta w dniu 3 listopada 2020r., jednak nie została jeszcze ogłoszona w Dzienniku Ustaw. Informacja niniejsza dotyczy zatem przepisów, które dopiero wejdą w życie. [2] Większość regulacji zawartych w w/w akcie prawnym dotyczy grup zawodowych, których obowiązki służbowe obejmują bezpośrednie przeciwdziałanie rozwojowi epidemii wirusa SARS-CoV-2. Jednak znalazły się w niej także bardzo istotne regulacje dotyczące wsparcia finansowego dla przedsiębiorców oraz ogólnych kwestii pracowniczych.Naruszenie przez przedsiębiorcę ograniczeń, nakazów i zakazów
[3] Kluczowe znaczenie ma przepis art. 23 w/w ustawy wprowadzający zasadę, iż naruszenie przez przedsiębiorcę ograniczeń, nakazów i zakazów w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej ustanowionych w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 46a i art. 46b pkt 1–6 i 8–12 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (w chwili obecnej jest to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii), stanowi podstawę odmowy udzielenia pomocy publicznej, w szczególności wsparcia finansowegoudzielanego na podstawie art. 2a ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. [4] W wymienionym przepisie nie określono w jakikolwiek sposób zakresu naruszeń skutkujących zastosowaniem tej sankcji. W konsekwencji istnieje ryzyko, że zgodnie z w/w przepisem każde naruszenie – nawet drobne i jednorazowe – skutkować może utratą prawa do pomocy. Ponadto przepis wskazuje, że podstawę odmowy pomocy publicznej stanowi już samo naruszenia, nie jest wymagana ani prawomocna decyzja, ani tym bardziej prawomocny wyrok. Co ważne, przepis ten może pozbawić przedsiębiorców każdego rodzaju pomocy publicznej, w tym pomocy z tzw. tarczy antykryzysowej. [5] Zgodnie z w/w ustawą przedsiębiorca ubiegający się o udzielenie pomocy publicznej w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, obowiązany jest złożyć - pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń - oświadczenie, że nie naruszył w/w ograniczeń, nakazów i zakazów.W przypadku złożenia fałszywego oświadczenia, przedsiębiorca będzie obowiązany do zwrotu kwoty stanowiącej równowartość udzielonej pomocy łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.Praca zdalna w okresie kwarantanny
[6] W ustawie wprowadzono zmiany do ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID‑19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 1842) polegające na dodaniu przepisu przesądzającego wprost o możliwości wykonywania pracy zdalnej w okresie odbywania kwarantanny. Zgodnie z dodanym przepisem w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, pracownicy i inne osoby zatrudnione, poddane obowiązkowej kwarantannie, mogą, za zgodą pracodawcy albo zatrudniającego, świadczyć w trybie pracy zdalnej pracę określoną w umowie i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie. W przypadku świadczenia pracy w trakcie kwarantanny, nie przysługuje wynagrodzenie, o którym mowa w art. 92 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, ani świadczenie pieniężne z tytułu choroby. [7] Regulacja ta dotyczy nie tylko pracowników, ale także innych osób zatrudnionych, zaś praca zdalna może być świadczona wyłącznie za zgodą pracodawcy lub zatrudniającego. Ustawa nie przesądza jednak czy pracodawca może polecić pracownikowi lub innej osobie zatrudnionej wykonywanie pracy zdalnej w trakcie odbywania obowiązkowej kwarantanny, jeśli osoba ta nie wyraża takiej woli, albo wprost się temu sprzeciwia. [8] Wykonywanie pracy zdalnej może mieć miejsce, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy. Narzędzia i materiały potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej zapewnia pracodawca, ale przy wykonywaniu pracy zdalnej pracownik może używać narzędzi lub materiałów niezapewnionych przez pracodawcę pod warunkiem, że umożliwia to poszanowanie i ochronę informacji poufnych i innych tajemnic prawnie chronionych, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa lub danych osobowych, a także informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. [9] Na polecenie pracodawcy, pracownik wykonujący pracę zdalną ma obowiązek prowadzić ewidencję wykonanych czynności, uwzględniającą w szczególności opis tych czynności, a także datę oraz czas ich wykonania. Pracownik sporządza ewidencję wykonywanych czynności w formie i z częstotliwością określoną w poleceniu pracodawcy.OPRACOWALI:
Anna Zielińska-Jadwiszczok radca prawny,
Mariusz Mirosławski radcy prawny
