Pełnienie funkcji w organie zarządzającym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością postrzegane jest niejednokrotnie jako wyróżnienie a także prestiż, w szczególności wśród osób zatrudnionych w spółce. Zdarza się, iż osoby decydujące się na zasiadanie w zarządzie spółki z o.o. nie są świadome odpowiedzialności jaka na nich ciąży w przypadku zaprzestania regulowania należności pieniężnych przez spółkę. Odpowiedzialność ta rozciąga się zarówno na zobowiązania o charakterze cywilnoprawnym, jak również zobowiązania publicznoprawne.
Niniejszy artykuł został poświęcony problematyce odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania składkowe oraz podatkowe w przypadku bezskuteczności egzekucji z majątku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
- Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Stosownie do art. 107 § 1 Ordynacji podatkowej osoby trzecie odpowiadają całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe podatnika jedynie w zakresie i w przypadkach określonych w rozdziale 15 działu III Ordynacji. Odpowiedzialność ta jest odpowiedzialnością solidarną o charakterze posiłkowym. Osoby trzecie odpowiadają za cudzy dług w postaci zaległości podatkowej.
Problematykę odpowiedzialności członków zarządu spółek kapitałowych za zobowiązania podatkowe reguluje art. 116 Ordynacji podatkowej, który stanowi, iż za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:
- nie wykazał, że:
- we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, albo
- niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;
- nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.
Członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność:
- za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu, tj. należności podlegające zwrotowi bez wezwania organu podatkowe
- jeśli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna (art. 116 § 1 Ordynacji).
Ciężar wykazania zaistnienia przesłanek odpowiedzialności członka zarządu spoczywa na organie podatkowym. Z kolei na członku zarządu spoczywa obowiązek wykazania okoliczności zwalniających go z odpowiedzialności, o której mowa w art. 116 Ordynacji podatkowej. Pamiętać przy tym należy, iż z odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie zwalnia okoliczność zaprzestania sprawowania funkcji w zarządzie, o czym stanowi wprost art. 116 § 2 i 4 Ordynacji podatkowej.
- Odpowiedzialność członka zarządu za niezapłacone składki ZUS przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
W myśl art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych do należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, które zostały szczegółowo wskazane części I niniejszego artykułu. Pamiętać przy tym należy, iż wymienione
w art. 31 ustawy systemowej przepisy Ordynacji podatkowej należy stosować "odpowiednio",
co w uproszczeniu oznacza konieczność uwzględniania specyfiki ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
III. Podsumowanie.
Reasumując, sprawowanie funkcji w zarządzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wiąże się z odpowiedzialnością osobistą w przypadku, gdy spółka popadnie w kłopoty finansowe, przez co nie będzie w stanie zaspokoić swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Odpowiedzialność ta dotyczy zarówno należności cywilnoprawnych, jak i zobowiązań względem Skarbu Państwa. Osoby zasiadające w organach zarządzających spółek kapitałowych winny zatem na bieżąco kontrolować stan finansów spółki, a w przypadku utraty płynności finansowej niezwłocznie zgłosić wniosek o upadłości. Podkreślenia bowiem wymaga, iż zgłoszenie wniosku o upadłość w czasie właściwym jest jedną z przesłanek, której wystąpienie wyłącza odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania pieniężne, niezaspokojone z majątku spółki kapitałowej.
Damian Dziedzic
radca prawny
