Urlop – rzecz święta, ale w tym roku jest on nietypowy. Choć sezon urlopowy powoli dobiega końca, to z pewnością wielu z nas musiało zmierzyć się z koniecznością zrewidowania swoich planów wakacyjnych wojaży. Świadomość ryzyka zachorowania nas samych czy naszych najbliższych, jak również komplikacje organizacyjne wynikające z wprowadzonych przez rząd obostrzeń, niejednokrotnie mogły skłonić nas do całkowitej rezygnacji z tegorocznego urlopu lub przynajmniej zmiany jego destynacji. To wiąże się nawet z kilkumiesięcznymi potyczkami z organizatorem wyjazdu. Jakie działania może podjąć niedoszły wczasowicz? Czy można uzyskać zwrot kosztów rezerwacji? Jak dochodzić swoich praw? Te gorące zagadnienia wyjaśnia ekspert z naszej Kancelarii - radca prawny Piotr Lenart.
Przyszli urlopowicze, którzy dopiero błogi wypoczynek mają przed sobą, mogą skłaniać się do zmiany celu wakacyjnych wojaży przez odczuwalną, drugą falę zachorowań. O ile planowaliśmy spontaniczny wyjazd w nieznane zakątki i organizacja wypoczynku dopiero przed nami, to jesteśmy w stanie zareagować na bieżące wydarzenia i zaplanować wyjazd w sposób, zarówno bezpieczny, jak i uwzględniający wszelkie wprowadzone restrykcje. Co jednak w sytuacji, gdy wykupiliśmy wakacje w biurze podróży? Czy stan epidemii oraz wprowadzone obostrzenia uprawniają nas do rezygnacji z zorganizowanego wypoczynku? Czy strach związany z wyjazdem, np. za granicę, będzie dostatecznym powodem naszej rezygnacji dla organizatora wczasów? A jeśli tak, to co ze zwrotem uiszczonej już kwoty? Zmagania z biurem podróży i dochodzenie swoich praw mogą trwać nawet kilka miesięcy. Warto zasięgnąć wiedzy jakie mamy możliwości.
Letni wypoczynek w myśl przepisów
Zgodnie z ustawą o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, impreza turystyczna, bo tym właśnie są potoczne wczasy, to połączenie co najmniej dwóch różnych rodzajów usług turystycznych na potrzeby tej samej podróży lub wakacji. W zakres tych usług może wchodzić przewóz pasażerów, zakwaterowanie w celach innych niż pobytowe, które nie jest nieodłącznym elementem przewozu pasażerów, wynajem pojazdów samochodowych lub innych pojazdów silnikowych oraz inne usługi świadczone podróżnym, które nie stanowią integralnej części przejazdu, noclegu czy wynajmu. Jeżeli nasze wczasy obejmują przynajmniej dwa z powyższych elementów, to mamy do czynienia z imprezą turystyczną w rozumieniu ustawy.
Na podstawie art. 47 ust. 4 przywołanej ustawy podróżny, czyli osoba która wykupiła w biurze podróży imprezę turystyczną, ma prawo bezpłatnie odstąpić od zawartej umowy w razie wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego.
Zgodnie ze stanowiskiem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wystąpienie w miejscu docelowym naszej podróży lub jego najbliższym sąsiedztwie stanu epidemii w związku z COVID-19 w pełni wyczerpuje definicję nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności. To zatem upoważnia nas do bezkosztowej rezygnacji z wykupionych wcześniej wczasów.
Jak odzyskać pieniądze?
Musimy pamiętać, że w celu rezygnacji z wyjazdu należy złożyć w naszym biurze podróży oświadczenie o odstąpieniu od wiążącej nas umowy o udział w imprezie turystycznej. W przypadku skutecznego odstąpienia od umowy biuro podróży powinno zwrócić nam uiszczoną cenę imprezy turystycznej, jednak nie jest zobowiązane do zapłaty na naszą rzecz odszkodowania czy też zadośćuczynienia.
Warto wiedzieć, że o ile sama ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych przewiduje 14-dniowy termin na zwrot uiszczonej ceny, liczony od dnia rozwiązania umowy, to wprowadzona w związku z epidemią COVID-19 tzw. Tarcza antykryzysowa wydłużyła ten termin. Zgodnie z jej treścią uznanie odstąpienia za skuteczne następuje dopiero po 180 dniach od momentu poinformowania biura podróży o rezygnacji z wakacji, a tym samym o 180 dni wydłużył się czas, w którym biuro podróży zobowiązane jest zwrócić nam cenę zakupu wakacji. Wydłużony termin zwrotu należnych nam pieniędzy dotyczy wyłącznie sytuacji, kiedy zrezygnowaliśmy z wczasów ze względu na epidemię COVID-19. Zwrot uiszczonej kwoty może nastąpić jednak szybciej, ale tylko jeśli zdecydujemy się na rozliczenie z biurem podróży w formie vouchera do realizacji na poczet przyszłych imprez turystycznych. Realizacja musi nastąpić w ciągu roku od dnia, w którym miała się odbyć impreza turystyczna, z której zrezygnowaliśmy. Co istotne, voucher nie może opiewać na kwotę niższą niż uiszczona przez nas cena wczasów.
Biuro podróży też może odwołać wczasy
Planując wakacje musimy mieć również na uwadze fakt, iż nie tylko nam przysługuje prawo rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej. Biuro podróży, w razie braku możliwości realizacji imprezy turystycznej spowodowanej wystąpieniem okoliczności nieuniknionych i nadzwyczajnych, czyli np. epidemii COVID-19, również ma do tego prawo. W takiej sytuacji powinniśmy być o tym niezwłocznie poinformowani i należy nam się zwrot pełnej uiszczonej już kwoty. Również w tym wypadku organizator nie jest zobowiązany do wypłaty na naszą rzecz odszkodowania czy też zadośćuczynienia. Podobnie jak w przypadku naszego odstąpienia od umowy, także w tym wypadku obowiązuje 180-dniowy okres karencji w zwrocie uiszczonej ceny.
Dodatkowe 180 dni na zwrot pieniędzy - zastrzeżenia Komisji Europejskiej
Przedłużenie terminu zwrotu uiszczonej ceny o 180 dni spotkało się z reakcją Komisji Europejskiej, która stając w obronie konsumentów, dnia 2 lipca br. wezwała 10 krajów członkowskich, w tym m.in. Polskę, do złożenia wyjaśnień w kwestii naruszenia tzw. dyrektywy turystycznej (dyrektywa (UE) 2015/2302), która nakazuje zwrot środków na rzecz podróżnego w nieprzekraczalnym terminie 14 dni. Polska ma obecnie 2 miesiące na złożenie stosownych wyjaśnień. Pamiętajmy jednak, że do momentu zmiany przepisów aktualny pozostaje wydłużony termin zwrotu ceny imprezy turystycznej i biurom podróży przysługuje uprawnienie do skorzystania z takiego terminu.
Jak widać istnieją regulacje prawne pozwalające nam zrezygnować z opłaconego już wyjazdu i uzyskać pełen zwrot wpłaconej już ceny. Jeśli jednak nie jesteśmy zainteresowani uzyskaniem vouchera na kolejny wyjazd, to nie pozostaje nam obecnie nic innego, jak uzbroić się w cierpliwość w oczekiwaniu na zwrot poniesionych kosztów wyjazdu.
