Przedawnienie zobowiązania publicznoprawnego, skutkujące wygaśnięciem hipoteki przymusowej ustanowionej w celu zabezpieczenia wykonania tego zobowiązania.
W sprawie Klienta Kancelarii MGM, poborca skarbowy (komornik skarbowy) – organ egzekucyjny w administracji – doprowadził do wpisu w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości stanowiącej własność Klienta na rzecz jednego z wierzycieli publicznych hipoteki przymusowej (w kwocie ponad 200 000 zł). Hipoteka została ustanowiona w celu zabezpieczenia wykonania zobowiązania o charakterze publicznoprawnym.
W wyniku przeprowadzonej analizy stanu faktycznego i prawnego, w imieniu Klienta został złożony wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego w administracji oraz o wykreślenia (usunięcie) wpisu hipoteki przymusowej ustanowionej w celu zabezpieczenia wykonania egzekwowanej należności (zobowiązania) publicznoprawnej. Podstawą wniosków było przedawnienie egzekwowanej należności.
Naczelnik Urzędu Skarbowego odmówił umorzenia postępowania egzekucyjnego wskazując, że zgodnie z treścią art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką (…), jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki (…).
Z uwagi na fakt, iż stanowisko to, w ramach rozpatrywania zażalenia, podtrzymał Dyrektor Izby Administracji Skarbowej, konieczne stało się wniesienie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Wyrokiem z dnia 25 marca 2021 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (WSA) w całości podzielił stanowisko przedstawione przez Nas w skardze i uchylił zaskarżone postanowienie. W uzasadnieniu WSA powołał się na zarzucaną w skardze niekonstytucyjność zastosowanego przez organy podatkowe art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej.
Warto dodać, że przed Trybunałem Konstytucyjnym (TK) wszczęte zostały dwie sprawy o stwierdzenie niezgodności art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej z określonymi przepisami Konstytucji RP. Jedna o sygn. akt: K 10/16 z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich, druga o sygn. akt : P/6/16 w wyniku pytania skierowanego przez Sąd Rejonowy w Poznaniu – Nowe Miasto i Wilda. Do chwili obecnej TK nie wydał orzeczeń w tych sprawach. WSA zatem dokonał samodzielnej – w ramach sądowej kontroli konstytucyjności – oceny analizowanego przepisu Ordynacji podatkowej.
Uznając argumentację przedstawioną przez WSA organ podatkowy nie zdecydował się na odwołanie do Naczelnego Sądu Administracyjnego i tym samym zapadły w sprawie wyrok stał się prawomocny.
Mając na uwadze treść powyższego orzeczenia wierzyciel hipoteczny złożył Klientowi Kancelarii MGM oświadczenie o zgodzie na wykreślenie hipoteki, tzw. kwit mazalny. Obecnie wniosek o wykreślenie hipoteki przymusowej zabezpieczającej wierzytelność przedawnioną rozpatrywany jest przez właściwy Sąd Wieczystoksięgowy.
Sprawę w ramach Kancelarii MGM prowadzili radcowie prawni: Seweryn Galos i Piotr Lenart.
