W dniu 1 lipca 2023 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego. Radca prawny Szymon Szczepanek z naszej Kancelarii przygotował zestawienie najważniejszych zmian, które dotyczą konstruowania pozwu oraz odpowiedzi na pozew, jak również sprzeciwu od nakazu zapłaty.
1. Najważniejsza zmiana to wprowadzenie art. 128 (1), który stanowi, że pisma wnoszone przez profesjonalnego pełnomocnika powinny zawierać wyraźnie wyodrębnione oświadczenia, twierdzenie oraz wnioski, w tym wnioski dowodowe. Jednakże jedynie w zakresie wniosków dowodowych, które zostały zgłoszone tylko w uzasadnienie pisma, ustawodawca przewidział sankcję, tj. wnioski takie nie będą wywoływały skutków. Wskazany przepis jest zredagowany w sposób mało precyzyjny, bowiem nie wiadomo jak odróżnić twierdzenia od oświadczeń, a w zasadzie przecież większość pism stanowią twierdzenia i oświadczenia.
W przygotowywanym sprzeciwie od nakazu zapłaty podnoszę zarzut bezskuteczności zastrzeżenia kary umownej i wniosek o miarkowanie wysokości kary umownej i z uwagi na nowy przepis zarzut i wniosek zawieram przed uzasadnieniem sprzeciwu, tj. po głównych wnioskach (oddalenie powództwa, zasądzenie kosztów, dopuszczenie dowodów). Dodatkowo także przed uzasadnieniem zamieszczam informację o wymagalności roszczeń i podjęciu próby ugodowego zakończenia sporu.
Do zastanowienia czy nie należałoby oświadczeń o faktach spornych i bezspornych także zawierać przed uzasadnieniem, jednakże to znacznie rozbuduje petitum pism, a nie jest to związane z żadną sankcją.
2. Wprowadzony został także § 1 (1) do art. 205 (4), który stanowi, że na posiedzenie przygotowawcze wzywa się do osobistego stawiennictwa strony i ich pełnomocników. Zgodnie ze zdaniem drugim, przewodniczący może odstąpić od wzywania strony na posiedzenie przygotowawcze, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że udział pełnomocnika będzie wystarczający. Tym samym w przypadku, gdy uznamy, że udział klienta na tym posiedzeniu będzie zbędny do proponuje w petitum pozwu lub odpowiedzi na pozew zawrzeć następujący wniosek: „mając na uwadze treść art. 2054 § 11 zd. 2 k.p.c., w przypadku wyznaczenia posiedzenia przygotowawczego, wnoszę o odstąpienie od wzywania powoda do osobistego stawiennictwa na tym posiedzeniu, bowiem udział pełnomocnika powoda będzie wystarczający".
3. Do art. 205 (5) został wprowadzony § 1 (1), który stanowi, że jeżeli w toku posiedzenia przygotowawczego nie udało się rozwiązać sporu, a zachodzą przesłanki rozpoznania sprawy w sposób przewidziany w art. 148 (1) § 1, przewodniczący może wyznaczyć posiedzenie niejawne. Przesłanki wskazane w art. 148 (1) § 1 pozostały niezmienne, jednakże zmieniony został § 3, który stanowi, że sąd nie rozpoznaje sprawy na posiedzenie niejawnym, jeżeli strona na w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o wysłuchanie jej na rozprawie albo przepis szczególny przewiduje taki obowiązek, chyba, że pozwany uznał powództwo. Oznacza to, że teraz nie będzie wystarczające dla uniknięcie posiedzenie niejawnego złożenie wniosku o przeprowadzenie rozprawy, lecz konieczne będzie złożenie wniosku o wysłuchaniu strony na rozprawie. Zwracam uwagę, iż czym innym jest wysłuchanie strony (art. 226 (1), a czym innym jej przesłuchanie (art. 299).
4. Ustawodawca usunął art. 458 (3), a tym samym w postępowaniu w sprawach gospodarczych nie będzie już obowiązku wskazywania w pozwie adresu poczty elektronicznej powoda, ani adresu poczty elektronicznej pozwanego w pierwszym piśmie procesowym wniesionym po doręczeniu odpisu pozwu.
5. Zmiany zostały wprowadzone także w doręczaniu pism, w tym przez komornika. W odniesieniu do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, ustawodawca wprowadził art. 139 (1) § 1 (1), który stanowi, że nie doręcza się pisma przez komornika, jeżeli pomimo nieodebrania przez adresata korespondencji aktualność wskazanego w pozwie adresu pozwanego nie budzi wątpliwości. Tym samym w takim przypadku zasadne będzie zawarcie wniosku w pozwie o uznanie korespondencji za skutecznie doręczonej w przypadku jej nieodebrania przez pozwanego i uzasadnienie tego, np. przez wskazanie, że wezwanie przedsądowe zostało odebrane. Na szkoleniu sędzia wskazał na możliwość wysłania przekazu pocztowego, bowiem zazwyczaj są odbierane. W takim przypadku będzie można uniknąć doręczeń przez komornika.
6. W odniesieniu do doręczeń pomiędzy pełnomocnikami to niewielkiej zmianie uległ art. 132 § 1, a tym samym obecnie w piśmie procesowym należy zamieścić wzmiankę o doręczenie odpisu pisma drugiej stronie lub o jego nadaniu za pośrednictwem operatora pocztowego, o którym mowa w art. 165 § 2.
